Vraagt u zich af of uw afvalwaterzuivering volledig beschermd is tegen legionella? Legionella kan onder bepaalde omstandigheden in afvalwater groeien en zich verspreiden, wat gezondheidsrisico’s met zich mee kan brengen voor uw medewerkers of omwonenden. Bij Hydroscope begrijpen we hoe belangrijk het is om deze risico’s te beheersen. We bieden uitgebreide diensten aan zoals en grondige risicobeoordeling en bemonstering om uw installatie veilig te houden zodat deze voldoet aan alle voorschriften en normen.

Legionellapreventie in rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) en afvalwaterzuiveringsinstallaties (AWZI)
Legionella in afvalwaterzuiveringen
Legionella vormt een reëel risico in afvalwaterzuiveringen. Er zijn gevallen bekend waarbij medewerkers en omwonenden ziek zijn geworden door legionella. In Scandinavië hebben meerdere medewerkers van een bedrijf Legionellose opgelopen in de buurt van beluchtingsbassins. In Duitsland zijn mensen ziek geworden van legionellabacteriën die zich hebben verspreid vanuit het afvalwater in een koeltoren. Na twee uitbraken in Nederland is Hydroscope zich uitgebreid gaan verdiepen in afvalwaterzuiveringen en biedt op dit vlak gespecialiseerde diensten aan.
Risicofactoren
Diverse factoren zijn bepalend voor het risico op groei en verspreiding van legionella, zoals:
- Type afvalwater: voedingsmiddelen-, papier-, en lederindustrie.
- Watertemperatuur: 37°C is de ideale temperatuur voor legionellagroei.
- Type beluchting: mechanische beluchting verhoogt verneveling.
- Kruisbesmetting: bijvoorbeeld via een koeltoren.
- Afstand tot de (bebouwde) omgeving en kwetsbare doelgroepen.
Hydroscope biedt op maat gemaakte risicobeoordelingen om uw bedrijf te beschermen.
Legionellapreventie voor een veilige werkomgeving
Legionellarisico’s in RWZI’s en AWZI’s krijgen steeds meer aandacht. Hoewel specifieke regelgeving nog ontbreekt, worden toekomstige richtlijnen verwacht. Ondertussen verplicht de Arbowet bedrijven al tot een veilige werkomgeving, en omgevingsdiensten controleren actief biologische afvalwaterzuiveringsinstallaties. Hydroscope helpt bedrijven nu al om risico’s te identificeren en preventieve maatregelen te treffen.
In maart 2022 is een handreiking legionellapreventie in biologische afvalwaterzuiveringsinstallaties uitgebracht waarin de risico’s en hoe om te gaan met deze risico’s zijn beschreven. Voor het opstellen van de handreiking is gebruik gemaakt van het kennisdocument van Hydroscope. De handreiking wordt door de omgevingsdiensten gebruikt als leidend en ingezet als controlemiddel bij bedrijven ie een biologische afvalwaterzuivering hebben.
Onze aanpak: van risicoanalyse tot beheerplan
Elke riool- of afvalwaterzuiveringsinstallatie heeft unieke kenmerken en risicofactoren. Hydroscope biedt een gestructureerde aanpak om deze risico’s inzichtelijk te maken en maatregelen te implementeren:
1 Uitvoeren van een risicoanalyse
2 Monsterneming en metingen
3 Opstellen van een beheersplan
Bij een risicoanalyse worden per procesonderdeel de risico’s voor legionellagroei en verspreiding in kaart gebracht en beschreven. Ook wordt de omgeving waarin de zuivering zich bevindt geanalyseerd en of er risico’s zijn op verspreiding via lucht en water.
Vanuit de risicoanalyse komen vaak een aantal risicovolle procesonderdelen naar voren. Om te bepalen of er daadwerkelijk risico aanwezig is nemen we afvalwatermonsters welke we laten onderzoeken op legionella. Daarnaast is het uitvoeren van een aerosolmeting op aerosolvormende procesonderdelen aanbevolen. De aerosolmeting meet het aantal deeltjes en de grootte van de deeltjes dat wordt uitgestoten.
De risicoanalyse wordt aangevuld met de analyseresultaten waarna het plan van aanpak met beheersplan kan worden opgesteld.
Analyse van afvalwater
Kweekmethode
De kweekmethode is de meest geschikte methode om levende legionellabacteriën te detecteren. Daarnaast is de methode relatief goedkoop. Het analyseren van afvalwater is echter lastiger dan bijvoorbeeld drinkwater. Er zijn immers veel andere bacteriën en schimmels aanwezig die het analyseproces kunnen verstoren.
Legionella wordt onder accreditatie geanalyseerd conform NEN-EN-ISO 11731. Deze norm beschrijft drie methodes. Voor afvalwater is de methode gericht op extreem veel stoorflora (matrix C) het meest geschikt. Lang niet alle laboratoria hebben hier ervaring mee. De watermonsters worden verdund ingezet, er wordt een aanvullende temperatuurbehandeling toegepast en een aanvullende zuurbehandeling toegepast. Door het toepassen van een verdunningsreeks wordt de detectiegrens verhoogd tot bijvoorbeeld 10.000 kolonievormende eenheden per liter (kve/l). Ondanks deze handelingen lukt het niet altijd om een bruikbaar resultaat te krijgen.
qPCR
Het is ook mogelijk om legionella conform NEN 6254 middels qPCR te analyseren. De methode geeft binnen 48 een uitslag en is daarmee aanzienlijk sneller dan de kweekmethode. Tevens heeft de methode minder last van stoorflora.
qPCR heeft ook nadelen. Zo kan er met de methode geen onderscheid gemaakt worden tussen levende en dode bacteriën. qPCR toont alleen Legionella pneumophila aan en niet de andere soorten. De kosten voor qPCR zijn hoger. qPCR is vooral van toegevoegde waarde bij brononderzoek en het toetsten van effectiviteit van maatregelen.
Bemonstering van afvalwater
Monsterneming
Het bemonsteren van afvalwater op legionella is een vak apart. Hydroscope is als één van de weinige bedrijven conform NEN-EN-ISO 19458 geaccrediteerd voor het nemen van legionellamonsters in afvalwater. Daarnaast hebben we kennis van NEN 6600-1.
Samen stellen we een monsterplan op. Afhankelijk van het doel (bronopsporing, risicoschatting of monitoring) bepalen we de monsterpunten, analysemethoden en frequentie. De monsterpunten worden in een fotorapportage vastgelegd. Hydroscope beschikt over speciale apparatuur. De monsters worden gekoeld getransporteerd en zo snel mogelijk naar het laboratorium gebracht.

Analyse van lucht
Bij hoge legionellaconcentraties in afvalwater kunnen er legionellabacteriën in de lucht aanwezig zijn. Dit komt vooral voor bij aerosolvormende processen zoals beluchting. De aerosolen kunnen zich naar de omgeving verspreiden en mensen ziek maken.
Hydroscope beschikt over unieke apparatuur om luchtmonsters te nemen. Het apparaat zuigt lucht aan. De lucht wordt door een vloeistof geleid. De vloeistof wordt middels de kweekmethode of qPCR geanalyseerd.

Onze diensten op maat voor RWZI’s en AWZI’s
Voor rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s)
✔ Quick-scan voor installaties zonder warme deelstroombehandeling.
✔ Risicobeoordeling en beheerplan voor installaties met warme deelstroombehandeling.
✔ Afvalwatermonsterneming met overzichtelijke rapportage.
✔ Luchtmonsterneming bij aerosolvormende processen.
✔ Aerosolmetingen om emissie en verspreiding in kaart te brengen.
✔ Persoonlijk advies en directe opvolging bij risicovolle bevindingen.
Voor afvalwaterzuiveringsinstallaties (AWZI’s)
✔ Uitgebreide risicobeoordeling en beheersplan.
✔ Afvalwatermonsterneming en rapportage.
✔ Luchtmonsterneming bij legionella-aerosolen.
✔ Aerosolmetingen voor inzicht in verspreiding.
✔ Praktische begeleiding en advies bij vervolgmaatregelen.
Waarom kiezen voor legionellapreventie met Hydroscope?
Een veilige (werk)omgeving creëren wil iedereen. Hydroscope heeft de kennis en expertise in huis om u hierbij te helpen. We werken het liefst vanuit persoonlijk contact met korte lijnen zodat we snel kunnen inspringen als dit nodig is. Ook kunnen we diverse metingen combineren, zoals aerosolmetingen, afvalwaterbemonstering en luchtbemonstering. Onze adviseurs hebben door hun ruime ervaring in de afvalwaterbranche kennis van de toegepaste technieken op rioolwater- en afvalwaterzuiveringsinstallaties en nemen dit mee in het advies.

Neem contact met ons op
Meer weten? Neem contact op!
Wilt u weten hoe u legionellarisico’s binnen uw RWZI of AWZI effectief kunt beheersen? Neem contact met ons op en ontdek wat Hydroscope voor uw installatie kan betekenen.
Hydroscope is BRL6010-gecertificeerd.
Wilt u direct iemand spreken? Bel dan naar Hydroscope via telefoonnummer 076-572 77 87. Dit telefoonnummer is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 en 17.00 uur.
Wilt u liever worden gebeld? Vraag dan hier een terugbelverzoek aan:
Wilt u direct inzicht in de kosten en een offerte ontvangen? Dan kunt u deze hier aanvragen.