Legionella in afvalwater komt vaker voor
Biologische afvalwaterzuiveringen werken op basis van bacteriën. Het is bekend dat er in biologische afvalwaterzuiveringen Legionellabacteriën aanwezig kunnen zijn. Bij sommige processtappen en bij schoonmaakwerkzaamheden wordt water verneveld, waardoor Legionella een gevaar kan vormen voor werknemers. Zo zijn er in het buitenland voorbeelden bekend van medewerkers die ziek zijn geworden tijdens het werken nabij een zuivering. Daarom beschrijven Arbo-informatieblad 09 “biologische agentia” en Arbo-informatieblad 32 “legionellarisicobeheersing in proceswatersystemen” hoe bedrijven het risico voor hun medewerkers kunnen minimaliseren.
Vaak een andere verspreider nodig
Eén van de bekendste Legionella-uitbraken is de uitbraak in Warstein (De). In de afvalwaterzuivering waren hoge aantallen Legionellabacteriën aangetroffen. Het water van de zuivering werd op de rivier geloosd. Een nabijgelegen koeltoren maakte gebruik van het rivierwater, waardoor de legionellabacteriën zich door de lucht konden verspreiden en slachtoffers maakten. Bij de afvalwaterwaterzuiveringen in Boxtel en Son lijkt het erop dat de bacteriën zich vanuit de afvalwaterzuivering zelf via de lucht hebben verspreid. Dat de Legionellabacteriën zich vanuit een afvalwaterzuivering over een grotere afstand verspreiden is uniek. Daarom zijn op beide zuiveringen de beluchtingsbassins afgedekt waardoor de nevel zich niet meer kan verspreiden.
Temperatuur de belangrijkste factor
Na de uitbraak in Warstein is onderzoek gedaan naar het bestrijden van Legionellabacteriën in zuiveringsslib. Dit is erg lastig. Temperatuur is de meest bepalende factor gebleken voor Legionellagroei/-afsterving in zuiveringsslib. Bij 35°C groeit Legionella pneumophila exponentieel. Echter bij 15°C hebben de minder gevaarlijke Legionella species de overhand.
Zijn afvalwaterzuiveringen gevaarlijk?
Bij veruit de meeste afvalwaterzuiveringen is de watertemperatuur laag, waardoor Legionella pneumophila niet snel zal groeien. Bij een aantal anaerobe zuiveringen wordt de watertemperatuur naar 35°C gebracht om het zuiveringsproces te bevorderen. Omdat Legionellabacteriën zuurstof nodig hebben, zullen ze in een anaerobe processtap niet snel groeien. Echter als na deze processtap het water nog steeds warm is en wordt belucht is er een grotere kans op groei en verspreiding van Legionella pneumophila. Volgens CBS-statistieken zijn er zo’n 41 industriële afvalwaterzuiveringen waarbij anaerobe en aerobe processen gecombineerd worden. Hiermee is het niet gezegd dat deze allemaal een risico vormen. Zo werken niet alle anaerobe zuiveringen op hoge watertemperatuur en bestaan er beluchtingssbassins die zijn afgedekt om stankoverlast te voorkomen. Er is in ieder geval nog veel onderzoek nodig.
Hydroscope voert bemonstering en risicobeoordelingen uit voor afvalwaterzuiveringen.
